Beatrycze Nowicka Opowiadania

Po spirali (minirecenzja, E)

Porwana przypływem nostalgii

Piotr Rogoża, wyd. Wydawnictwo Dolnośląskie

Beatrycze Nowicka: 7/10

Zaskakująco dobra rzecz. Piotra Rogożę zapamiętałam z opowiadania opublikowanego w antologii „Nowe idzie” i nawet dziwne, że nie sięgnęłam wcześniej po „Po spirali”. Debiutancka powieść młodego autora to lekka, satyryczna i – przynajmniej dla mnie – nostalgiczna wyprawa w przeszłość. Akcja toczy się w małym miasteczku. Realia lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zostały doprawione elementami fantastycznymi utrzymanymi w poetyce absurdu – to już nie tyle krzywe zwierciadło, co raczej pomięta folia aluminiowa. Sam autor uważa fantastykę za rodzaj narzędzia, pozwalającego przedstawiać obserwacje i lęki.

Owo przedstawianie wychodzi mu bardzo dobrze – polska rzeczywistość skrzeczy pod jego piórem, jak należy, a rozterki nastoletnich bohaterów wypadają przekonująco. Rogoża ma zmysł obserwacji, słuch językowy, a przede wszystkim iskrę talentu. Podoba mi się jego styl: „pordzewiałe drabinki przypominały szkielety fantastycznych zwierząt, wypaczona karuzela – rozbity lądownik sondy kosmicznej. Nad poskręcanymi wrakami sprzętów do zabawy unosił się duch milczącej tęsknoty za poprzednią dekadą”, „Nietopyr uśmiechał się z pustą rezygnacją, jakby czekając, aż ktoś go zresetuje. On również wypadł za burtę własnej odporności psychicznej. Patrzyliśmy na Selenę oczami glonojadów.”

Główni bohaterowie są wiarygodni. Fabuła, jak często w tego rodzaju powieściach bywa, jest dosyć prosta, bardziej służąca prezentacji świata, żartów, pomysłów oraz postaci. Natomiast ciekawe jest zakończenie – zdecydowanie przypadło mi do gustu, żal jeno, że wątek kultu szerzącego się wśród ziomali nie doczekał się jakiegoś bardziej spektakularnego rozwinięcia. To pewnie nadinterpretacja, ale zawisające nad Cielęcinem zagrożenie wydaje mi się w pewien sposób korespondować z na wpół uświadamianym sobie przez bohaterów poczuciem nadchodzącego wielkimi krokami momentu podjęcia odpowiedzialności za własne życie.

Przez ostatnie kilka lat Rogoża nie napisał żadnej powieści dla dorosłych. „Nieświęte przymierze” jest zapowiadane, w związku z tym mam nadzieję, że autor nie zarzucił twórczości literackiej. Byłoby szkoda.